Geschiedenis van Gouderak

Gouderak is een klein dorpje dat valt onder de gemeente Krimpenerwaard in de provincie Zuid-Holland, gelegen aan de Hollandse IJssel en grenst aan Gouda, Moordrecht en de Achterbroek. Tussen Gouderak en Moordrecht wordt een veerverbinding onderhouden over de Hollandse IJssel.

In het jaar 1274 komt men voor het eerst de naam “Gouderak” tegen. Een rak is een recht stuk in een rivier tussen twee bochten. De naam is afkomstig van de schippers op de Hollandse IJssel, die spraken over het Goudsche Rak. In de 15e eeuw begint de veeteelt zich als bestaansmiddel te ontwikkelen. Twee eeuwen later gaat de industrie in de vorm van touwslagerijen en steenbakkerijen een belangrijke plaats in Gouderak innemen. Daarnaast zijn er de rietmattenmakerij en de scheepswerven. In de bloeitijd van Gouderak stonden er 8 steenbakkerijen, 22 touwslagerijen, een grutterij en een korenmolen. Hoe klein Gouderak is geweest kan men opmaken uit een oude bevolkingsopgave waarin is vermeld dat er in het dorp niet meer dan ca. 50 huizen stonden. In 1632 waren dit er ongeveer 70 met een inwonertal van 400. De kerk is gebouwd in 1658. De eerste steen is gelegd door de kinderen van de toenmalige schout Johan Brouk.

De Gouderakkers werden ook stenengooiers genoemd. Deze schimpnaam dateert vermoedelijk uit de 16e eeuw. De Gouderakkers zouden toen, bij gebrek aan ‘echte’ wapens, de vijand met stenen te lijf zijn gegaan. Een andere bijnaam is rakkers. Hier zal de bijnaam van de plaatsnaam zijn afgeleid. In andere plaatsen worden de inwoners rakkers genoemd, omdat de jeugd daar destijds nogal baldadig en vechtlustig was. Nog een bijnaam is schillenvreters. De Gouderakkers waren destijds zo arm, dat zij de aardappelschillen meekookten en opaten. Later waren het de meer welgestelden die dat deden.

20^e eeuw

Begin jaren tachtig kreeg Gouderak internationale bekendheid vanwege een grote gif affaire. Een wijk met bijna honderd woningen bleek sterk verontreinigd door chemisch afval dat eind jaren vijftig in een ondiep stuk van de rivier (een ‘zelling‘) was gestort en waarop vervolgens een woonwijk, de Zellingwijk, was gebouwd. De woningen moesten worden afgebroken. Het gebied is gesaneerd, en vanaf april 2010 werden nieuwe woningen gebouwd. Het werk werd in 2011 afgerond.

“GOLDERAKE” IS DE HISTORISCHE VERENIGING VAN HET DORP GOUDERAK

De vereniging is opgericht 20 april 1995. De initiatiefnemers van de oprichting waren dhr. D. van Dam, D. van Krimpen, Joh. Loendersloot en A. Uitbeyerse. Tijdens de oprichtingsvergadering waren 22 personen aanwezig, die zich ook opgaven als lid. Uit de aanwezigen werd het 1e bestuur gekozen met de volgende samenstelling. Voorzitter Dirk van Dam, secretaresse Wies Bokhoven, penningmeester Jo Loendersloot, en de leden Ria den Hertog en Adri Uitbeyerse. Na de oprichting bleek dat er in Gouderak veel belangstelling bestond voor de historie van het dorp en al spoedig waren er meer dan 100 Gouderakkers en oud Gouderakkers lid.

Het doel van de vereniging is het vastleggen van de historie van het dorp Gouderak en zijn bewoners in woord en beeld.